Cả hệ thống chính trị vào cuộc

          Bình Thuận có 5 thị trấn, với 7542 hộ dân có nhà, đất nằm trên chiều dài trên 169 km quốc lộ 1A. Là tỉnh có quốc lộ 1A đi ngang qua dài nhất và số hộ dân phải di dời nhà cửa, tái định cư nhiều nhất trên toàn tuyến.

          Thời gian đầu, tiến độ giải phóng mặt bằng rất chậm. Trước tình hình đó, ngày 26/12/2013, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đã ban hành Chỉ thị số 45-CT/TU, nêu quyết tâm lãnh đạo căn bản hoàn thành nhiệm vụ giải phóng mặt bằng, phục vụ cải tạo, mở rộng, nâng cấp quốc lộ 1A vào ngày 21/3/2014, trước 10 ngày so với quy định của Phó Thủ tướng Chính phủ và xác định rõ đây là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến xã trong thời gian này.

         Thực hiện Chỉ thị trên, 1 tháng đầu cứ 10 ngày/lần, sau đó 1 tuần/lần, đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ cùng với lãnh đạo Uỷ ban nhân dân tỉnh trực tiếp chủ trì giao ban họp trực tuyến với Mặt trận, đoàn thể và lãnh đạo các địa phương, thị xã, thành phố để nghe báo cáo tình hình và tiến độ công việc, xử lý những vấn đề đặt ra. Các Tổ vận động nhân dân ở các huyện được hình thành do các đồng chí lãnh đạo huyện trực tiếp chỉ đạo. Công tác tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa của việc cải tạo, mở rộng, nâng cấp quốc lộ 1A cùng với các chính sách liên quan được đẩy mạnh liên tục dưới nhiều hình thức; Mọi công việc chưa phải cấp bách  được “tạm xếp lại”, dồn sức đúng mức cho nhiệm vụ trọng tâm này.   Một số cán bộ ở các ngành chức năng được huy động, bồi dưỡng nghiệp vụ, tăng cường cho các bộ phận chịu trách nhiệm xử lý hồ sơ ở các cấp. Một tổ công tác bao gồm các đồng chí lãnh đạo các sở: Tài chính, Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng, Giao thông Vận tải được thành lập và thường xuyên bám cơ sở, cùng với lãnh đạo huyện, thị xã trực tiếp đến tận các hộ gia đình có vấn đề cần xem xét cụ thể để khảo sát, nắm chắc thực trạng, từ đó đề xuất xử lý kịp thời. Tranh thủ mọi thời gian có được, Bí thư Tỉnh uỷ thường xuyên có mặt ở các địa bàn, vào tận một số hộ dân để động viên, giải đáp những thắc mắc, kiến nghị của người dân. Đến đâu cũng thấy sự có mặt thường xuyên của các đồng chí Bí thư, Phó Bí thư, Chủ tịch, Phó Chủ tịch, lãnh đạo Mặt trận, đoàn thể huyện và cơ sở ở tại hiện trường...

          Mắc chỗ nào gỡ ngay chỗ đó

          Thời gian quá ngắn, phải vận động nhân dân di dời nhà cửa, vật kiến trúc,  giải phóng mặt bằng trong khi chưa có khu tái định cư và chưa nhận được tiền đền bù, hỗ trợ, không ít hộ có những hoàn cảnh đặc biệt khó khăn! Với tinh thần “mắc chỗ nào phải tháo gỡ kịp thời chỗ ấy”, Tổ công tác của tỉnh phối hợp lãnh đạo các huyện, thông qua khảo sát, nắm chắc tình hình của từng địa bàn, đề xuất ban hành kịp thời các chính sách cụ thể, hợp lý, hợp tình. Có những chính sách dành cho cả tuyến quốc lộ 1A đi qua và không ít chính sách dành cho một địa bàn cụ thể, một nhóm hộ, thậm chí có những chính sách cá biệt áp dụng cho những hộ có hoàn cảnh thực sự đặc biệt. Bên cạnh các chính sách đền bù, hỗ trợ, tái định cư hoặc vận động hộ dân về tạm trú ở nhà bạn bè, họ hàng, anh em trong gia đình; v.v... các chính sách hỗ trợ thu nhập trong thời gian nghỉ kinh doanh, chính sách khen thưởng đối với những hộ cam kết tháo dỡ nhà, giao mặt bằng đúng thời hạn cam kết, …v.v… với quan điểm thống nhất là trong khuôn khổ pháp luật, trong phạm vi thẩm quyền được phép, vận dụng tối đa mọi chế độ chính sách đối với nhân dân và hết sức chú ý bảo đảm tính công bằng. Đối với những hộ gặp khó khăn về nhân lực, chính quyền, Mặt trận, đoàn thể địa phương huy động lực lượng phụ giúp tháo dỡ, di dời, sửa chữa nhà cửa… Những hộ vận động 1 lần chưa được thì vận động lần nữa, thậm chí đến cả lần thứ 5, thứ 6…để gia đình thông suốt chủ trương, chính sách. Có thể nói, tỉnh đã làm tất cả những gì có thể để giúp dân trong lúc này.

          Mặt bằng đã được giải phóng, không có  hộ nào phải cưỡng chế

          Phong trào vận động người dân tự nguyện hiến đất phục vụ công trình quốc lộ 1A ở huyện Hàm Tân, phong trào vận động người dân tự nguyện tháo dỡ nhà cửa và vật kiến trúc, bàn giao mặt bằng ở huyện Hàm Thuận Nam được nhân rộng ra toàn tỉnh. Vào những ngày 15-20/3/2014 đến các huyện Bắc Bình, Hàm Thuận Bắc, Phan Thiết, Tuy Phong… mới thấy được hết tấm lòng và sự nổ lực của người dân và cán bộ, đảng viên; ở những nơi này gần như 1 đại công trường, từ những ngôi nhà mới xây dựng đến những khu phố, những làng nằm sát quốc lộ 1A từ xa xưa lần lượt tháo dỡ để giải phóng mặt bằng. “Đến với những hộ dân, tôi thấy cảm động lắm! Có hộ phải cúng xã tang người thân trước 1 tháng, có hộ mặc dù có người thân đang cấp cứu, có hộ người thân mới mất 1 tháng nhưng vẫn tháo dỡ nhà mà không một lời than trách; có hộ khi vào tâm sự, chị ấy bảo, khi nghe nói giải toả căn nhà của mình, tôi chỉ muốn tự tử vì nguồn sống duy nhất của gia đình chỉ dựa vào chổ này nhưng nay các anh giải thích như vậy, tôi đồng ý tháo dỡ nhà nhưng chú ý có chính sách thoả đáng cho gia đình, v.v… và còn không ít trường hợp rất cảm động khác…” Bí thư Tỉnh uỷ tâm sự.

Trên toàn bộ tuyến quốc lộ 1A đi qua, có 1 điểm rất đặc biệt, đó là Chợ Phú Long, với gần 100 hộ kinh doanh, một khu chợ mọc sát lề đường, mà suốt mười mấy năm rồi, không biết bao nhiêu lần lên kế hoạch di dời nhưng không thể thực hiện được. Ấy vậy mà, chỉ trong vòng một tuần lễ, mọi việc đều ổn thoả, bà con tiểu thương vui vẻ di chuyển đến khu chợ tạm. Ở đây sắp có một khu chợ mới khang trang, quốc lộ 1A được mở rộng, xoá được điểm đen về tai nạn giao thông ở địa bàn này.

          Bài học rút ra

          Chỉ trong một thời gian ngắn, Bình Thuận đã hoàn thành tốt một khối lượng công việc khá nặng nề và không ít khó khăn, “về đích” đúng thời hạn quy định của Chính phủ. Trao đổi với chúng tôi, Bí thư Tỉnh uỷ, tâm sự: “Từ thực tiễn giải phóng mặt bằng quốc lộ 1A, một lần nữa, giúp chúng ta khẳng định, nhân dân mình rất tốt và qua đó mới thấy hết tấm lòng của nhân dân đối với sự nghiệp xây dựng đất nước và chính đó là điều buộc mỗi cán bộ, đảng viên chúng ta phải suy nghĩ, suy nghĩ thật nhiều về trách nhiệm của mình để lo cho dân được nhiều hơn, phục vụ nhân dân ngày càng tốt hơn. Kết quả vừa qua chỉ mới là bước đầu. Việc còn lại không kém phần quan trọng, đó là phải tiếp tục đẩy mạnh tiến độ xây dựng các khu tái định cư, hoàn tất khâu thẩm định thủ tục và chi trả tiền đền bù, hỗ trợ cho dân; xử lý tích cực những kiến nghị cụ thể đối với từng hộ dân. Chỉ khi nào người dân có cuộc sống ổn định trở lại thì lúc đó mới xem là hoàn thành nhiệm vụ”.

          Từ thực tiễn rút ra bài học kinh nghiệm gì? Trả lời câu hỏi của phóng viên, Bí thư Tỉnh uỷ cho rằng, có nhiều bài học bổ ích sẽ được tổng kết một cách đầy đủ, nhưng trước hết đó là: về công tác lãnh đạo và triển khai thực hiện. Khi đã xác định nhiệm vụ trọng tâm, cả hệ thống chính trị phải nêu cao quyết tâm và phải vào cuộc một cách thực sự đồng bộ từ tỉnh đến cơ sở, đồng bộ trong tất cả các khâu, các bước, phải “xoắn tay áo cùng làm” với những giải pháp mạnh mẽ, quyết liệt. Và, thứ hai là bài học về công tác dân vận, phải làm cho dân thông, dân hiểu rõ mục đích, ý nghĩa và đồng thuận cao với chủ trương; phải thật sát và thực sự thông cảm hoàn cảnh cụ thể của từng hộ dân để cùng chia sẻ, cùng lo với dân và từ đó có những chính sách hợp lý, hợp tình, đặc biệt các chính sách ấy phải được công khai và bảo đảm công bằng; đồng thời phải phát huy đúng mức vai trò tiền phong gương mẫu của cán bộ đảng viên.

          Hy vọng rằng, từ những bài học quý báu rút ra qua công tác giải phóng mặt bằng quốc lộ 1A, Bình Thuận sẽ đạt được kết quả tốt hơn trong công tác giải phóng mặt bằng nói chung, trước hết là mặt bằng phục vụ đường cao tốc Dầu Giây - Phan Thiết sẽ khởi công trong thời gian đến./.