Thực hiện Nghị định 161/2003/NĐ-CP của Chính phủ về Quy chế khu vực biên giới biển, trong những năm qua, cùng với đường lối đổi mới, mở cửa của Đảng và nhà nước ta đã tạo nhiều điều kiện thuận lợi thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội; du lịch của tỉnh ngày càng phát triển mạnh, nhất là khu vực Mũi Né là điểm đến lý tưởng của du khách trong và ngoài nước. Bên cạnh những mặt thuận lợi có tác động tích cực đến sự phát triển các mặt của tỉnh, các thế lực thù địch tiếp tục hoạt động xâm phạm chủ quyền khu vực biên giới biển với nhiều hình thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi và phức tạp hơn. Tình hình tàu thuyền nước ngoài xâm phạm, vi phạm chủ yếu neo đậu trái phép trong vùng nội thủy vẫn còn xảy ra, tội phạm về ma túy, sử dụng vật liệu nổ, buôn lậu, gian lận thương mại… ngày càng phức tạp hơn; tình hình ngư dân xâm phạm vùng biển các nước tiếp giáp bị bắt giữ, xử lý còn nhiều.
Xác định tầm quan trọng khu vực biên giới biển theo Nghị định 161/2003/NĐ-CP ngày 18/12/2003 của Chính phủ, sau 10 năm triển khai thực hiện, công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp có nhiều cố gắng và đạt được những kết quả quan trọng. Nét nổi bật là, với những hình thức, phương pháp phù hợp, công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao ý thức về chủ quyền biển, đảo được các cấp, các ngành triển khai sâu rộng nhằm giúp cho cán bộ và nhân dân nâng cao ý thức chấp hành pháp luật về những vấn đề liên quan đến Chiến lược biển Việt Nam và Quy chế khu vực biên giới biển của Chính phủ ban hành; các cấp, các ngành trong tỉnh đã tổ chức tuyên truyền 2.132 lần/342.327 lượt ngư dân dân khu vực biên giới biển. Để phát huy sức mạnh tổng hợp trong xây dựng nền biên phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân gắn với phong trào quần chúng nhân dân tham gia bảo vệ chủ quyền biển, đảo; đến nay toàn tỉnh đã thành lập được 623 tổ đoàn kết khai thác hải sản trên biển với 4.002 thuyền và 25.385 lao động, đây là nhân lực, phương tiện nòng cốt để hỗ trợ nhau trong đánh bắt hải sản, dịch vụ nghề cá, thông báo cho nhau khi có bão, áp thấp nhiệt đới và tình huống cứu hộ, cứu nạn, gắn với tham gia bảo vệ chủ quyền biển, đảo, nắm tình hình trên biển để thông tin cho các đơn vị Bộ đội Biên phòng kịp thời xử lý.
Để bảo vệ tình hình an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội khu vực biên giới biển, các Đồn Biên phòng trong tỉnh đã tăng cường tuần tra, kiểm soát, bắt giữ, xử lý 26 vụ/57 đối tượng mua bán, tang trữ, sử dụng trái phép các chất ma túy; phát hiện, xử lý 1.411 vụ/1.411 người vi phạm Quy chế khu vực biên giới biển; sử dụng 30 lượt tàu, 100 lượt ca nô và hơn 641 lượt cán bộ chiến sĩ cứu, kéo 26 lượt tàu cá bị nạn trên biển; phối hợp với lực lượng Công an, Quân sự địa phương tuần tra, kiểm soát 727 lượt tổ/2.016 lượt cán bộ chiến sĩ; kiểm tra, giám sát 17 tàu nước ngoài vào neo đậu, tránh gió. Phối hợp với Thanh tra thủy sản ngăn chặn 4.000 trường hợp tàu cá vi phạm trong khai thác thủy sản, bắt giữ, xử lý 20 vụ sử dụng chất nổ khai thác thủy sản, 03 vụ tàng trữ vật liệu nổ, hơn 1.000 tàu cá giã cào bay vi phạm tuyến khai thác… Bên cạnh đó, các đơn vị Bộ đội Biên phòng đã tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương phối hợp chặt với các ban, ngành tổ chức tuyên truyền trong nhân dân về nhiệm vụ quốc phòng – an ninh, tích cực tham gia phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, gắn với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”; phát triển và bồi dưỡng cho 161 quần chúng cốt cán chính trị, 04 người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số để làm nòng cốt trong phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, xây dựng 468 tổ an ninh nhân dân, 216 tổ tự quản, 102 tổ hòa giải, 54 đội dân phòng. Phối hợp với lực lượng Quân sự tổ chức thành lập 02 trung đội dân quân biển ở phường Phước Hội, thị xã La Gi và xã Tam Thanh, huyện Phú Quý, củng cố 06 đại đội, 17 trung đội, tham gia huấn luyện 1.207 ngày/18.571 lượt dân quân…Qua phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, quần chúng nhân dân đã cung cấp cho các Đồn Biên phòng 1.382 tin có liên quan đến tình hình trên biển, tình hình hoạt động của các đối tượng và tình hình liên quan đến chủ quyền vùng biển; trong đó, có 939 tin có giá trị giúp Bộ đội Biên phòng đấu tranh với các loại đối tượng, tội phạm xâm phạm chủ quyền biển, đảo khu vực biên giới biển.
Những kết quả nói trên qua 10 năm triển khai thực hiện Nghị định 161/2003/NĐ-CP ngày 18/12/2003 của Chính phủ về Quy chế khu vực biên giới biển đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển kinh tế - xã hội, góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới quốc gia, giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội trên khu vực biên giới biển của tỉnh nói riêng và cả nước nói chung./.
Bài: Văn Hải